یادداشت هفتاد و سوم: ادامه آیات سوره بقره تا پایان آن

و إِن کُنتُمْ على سَفَرٍ و لَمْ تَجِدوا کاتِباً فَرِهانٌ مَّقْبوضَةٌ فَإِنْ أَمِنَ بَعْضُکُم بَعْضاً فَلْیُؤَدِّ الَّذی اؤْتُمِنَ أَمانَتَهُ وَلْیَتَّقِ اللّهَ رَبَّهُ و لا تَکْتُموا الشَّهادَةَ و مَن یَکْتُمْها فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ وَاللّهُ بِما تَعْمَلونَ عَلیمٌ. 

و اگر در سفر بودید و نویسنده‏اى نیافتید، وثیقه‏هاى دریافت شده [جایگزین سند و شاهد] است. و اگر یکدیگر را امین دانستید [وثیقه لازم نیست] پس باید کسى که امینش دانسته‏اند، امانتش را ادا کند. و از پروردگار خود، پروا نماید. و [اى شاهدان!] شهادت را پنهان نکنید و هر که آن را پنهان کند، یقیناً دلش گناهکار است؛ و خدا به آنچه انجام مى‏دهید داناست.283

لِّلَّهِ ما فِی السَّماواتِ و ما فِی الأَرْضِ و إِن تُبْدوا ما فِی أَنفُسِکُمْ أَوْ تُخْفوهُ یُحاسِبْکُم بِهِ اللّهُ فَیَغْفِرُ لِمَن یَشاءُ و یُعَذِّبُ مَن یَشاءُ وَاللّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ. 

آنچه در آسمان‏ها و آنچه در زمین است، فقط در سیطره مالکیّت و فرمانروایى خداست، و اگر آنچه [از نیّت‏هاى فاسد و افکار باطل] در دل دارید آشکار کنید یا پنهان سازید، خدا شما را به آن محاسبه مى‏کند؛ پس هر که را بخواهد مى‏آمرزد، و هر که را بخواهد عذاب مى‏کند؛ و خدا بر هر کارى تواناست.284

آمَنَ الرَّسولُ بِما أُنزِلَ إِلَیْهِ مِن رَّبِّهِ وَالْمُؤْمِنونَ کُلٌّ آمَنَ بِاللّهِ و مَلآئِکَتِهِ و کُتُبِهِ و رُسُلِهِ لا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِّن رُّسُلِهِ و قالوا سَمِعْنا و أَطَعْنا غُفْرانَکَ رَبَّنا و إِلَیْکَ الْمَصیرُ. 

پیامبر به آنچه از پروردگارش به او نازل شده ایمان آورده، و مؤمنان همگى به خدا و فرشتگان و کتاب‏ها و پیامبرانش ایمان آورده‏اند. [گفتند:] ما میان هیچ یک از پیامبران او فرق نمى‏گذاریم. و گفتند: شنیدیم و اطاعت کردیم. پروردگارا، آمرزشت را خواهانیم و بازگشت [همه] به سوى توست.285

لا یُکَلِّفُ اللّهُ نَفْساً إِلاّ وُسْعَها لَها ما کَسَبَتْ و عَلَیْها مَا اکْتَسَبَتْ رَبَّنا لا تُؤَاخِذْنا إِن نَّسِینا أَوْ أَخْطَأْنا رَبَّنا و لا تَحْمِلْ عَلَیْنا إِصْراً کَما حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذینَ مِن قَبْلِنا رَبَّنا و لا تُحَمِّلْنا ما لا طاقَةَ لَنا بِهِ وَاعْفُ عَنّا وَاغْفِرْ لَنا وَارْحَمْنا أَنتَ مَوْلانا فَانصُرْنا عَلَى الْقَوْمِ الْکافِرینَ. 

خدا هیچ کس را جز به اندازه توانایى‏اش تکلیف نمى‏کند. هر کس عمل شایسته‏اى انجام داده به سود اوست و هر کس مرتکب کار زشتى شده به زیان اوست. پروردگارا، اگر فراموش کردیم یا مرتکب اشتباه شدیم، ما را مؤاخذه مکن. پروردگارا، تکالیف سنگینى برعهده ما مگذار، چنانکه بر عهده کسانى که پیش از ما بودند گذاشتى. پروردگارا، و آنچه را به آن تاب و توان نداریم بر ما تحمیل مکن و از ما درگذر و ما را بیامرز و بر ما رحم کن؛ تو سرپرست مایى، پس ما را بر گروه کافران پیروز فرما.286