یادداشت هفتاد و پنجم: آیات سوره مبارکه آل عمران: 1-15 (مربوط به سال 93)

سوره آل عمران

سوره آل عمران از سوره‌های مدنی قرآن و شامل 200 آیه است. نام‌های دیگر این سوره، استغفار و طیبه است. در فضائل قرائت این سوره آمده است: هر کس سوره آل عمران را قرائت کند به ازای هر آیه از آن، امانی بر روی پل جهنم به او داده خواهد شد. (تفسیر مجمع البیان، ج2، ص7)

بسم الله الرحمن الرحیم. الم (1) اللّهُ لا إِلَـهَ إِلاَّ هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ (2) 

به نام خدا که رحمتش بى‏اندازه است و مهربانى‏اش همیشگى. الم. خداى یکتا که جز او هیچ معبودى نیست، زنده و قائم به ذات است.

نَزَّلَ عَلَیْکَ الْکِتابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِّما بَیْنَ یَدَیْهِ و أَنزَلَ التَّوْراةَ وَالإِنجیلَ. 

این کتاب را تدریجاً به حق و راستى بر تو نازل کرد که تصدیق کننده کتاب‏هاى پیش از خود و تورات و انجیل است.3

مِن قَبْلُ هُدًى لِّلنّاسِ و أَنزَلَ الْفُرْقانَ إِنَّ الَّذینَ کَفَروا بِآیاتِ اللّهِ لَهُمْ عَذابٌ شَدیدٌ وَاللّهُ عَزیزٌ ذُو انتِقامٍ. 

پیش از این براى هدایت مردم فرستاد، و فرقان را نازل کرد. مسلماً کسانى که به آیات خدا کافر شدند، براى آنان عذابى سخت است و خدا تواناى شکست‏ناپذیر و صاحب انتقام است.4

إِنَّ اللّهَ لا یَخْفَىَ عَلَیْهِ شَیْءٌ فِی الأَرْضِ و لا فِی السَّماء.

یقیناً چیزى در زمین و در آسمان بر خدا پوشیده نیست.5

هُوَ الَّذی یُصَوِّرُکُمْ فِی الأَرْحامِ کَیْفَ یَشاءُ لا إِلَـهَ إِلاّ هُوَ الْعَزیزُ الْحَکیمُ. 

اوست که شما را در رحم‏ها[ى مادران] به هرگونه که مى‏خواهد تصویر مى‏کند. جز او هیچ معبودى نیست؛ تواناى شکست‏ناپذیر و حکیم است.6

هُوَ الَّذیَ أَنزَلَ عَلَیْکَ الْکِتابَ مِنْهُ آیاتٌ مُّحْکَماتٌ هُنَّ أُمُّ الْکِتابِ و أُخَرُ مُتَشابِهاتٌ فَأَمَّا الَّذینَ فی قُلوبِهِمْ زَیْغٌ فَیَتَّبِعونَ ما تَشابَهَ مِنْهُ ابْتِغاءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغاءَ تَأْویلِهِ و ما یَعْلَمُ تَأْویلَهُ إِلاَّ اللّهُ وَالرّاسِخونَ فِی الْعِلْمِ یَقولونَ آمَنّا بِهِ کُلٌّ مِّنْ عِندِ رَبِّنا و ما یَذَّکَّرُ إِلاَّ أُوْلُواْ الألْبابِ. 

اوست که این کتاب را بر تو نازل کرد که بخشى از آن کتاب، آیات محکم است و آنها اصل و اساس کتاب‏اند، و بخشى دیگر آیات متشابه است ولى کسانى که در قلوبشان انحراف است براى فتنه‏انگیزى و تاویل آن از آیات متشابهش پیروى مى‏کنند، و حال آنکه تفسیر واقعى آنها را جز خدا نمى‏داند. و استواران در دانش مى‏گویند: ما به آن ایمان آوردیم، همه از سوى پروردگار ماست. و جز صاحبان خرد متذکّر نمى‏شوند.7

رَبَّنا لا تُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنا و هَبْ لَنا مِن لَّدُنکَ رَحْمَةً إِنَّکَ أَنتَ الْوَهّابُ. 

پروردگارا، دل‏هامان را پس از آنکه هدایتمان فرمودى منحرف مکن و از سوى خود رحمتى برما ببخش؛ زیرا تو بسیار بخشنده‏اى.8

رَبَّنا إِنَّکَ جامِعُ النّاسِ لِیَوْمٍ لاّ رَیْبَ فیهِ إِنَّ اللّهَ لا یُخْلِفُ الْمِیعادَ. 

پروردگارا، قطعاً تو در روزى که هیچ شکى در آن نیست گردآورنده همه مردمى؛ مسلماً خدا خلف وعده نمى‏کند.9

إنَّ الَّذینَ کَفَروا لَن تُغْنِیَ عَنْهُمْ أَمْوالُهُمْ و لا أَوْلادُهُم مِّنَ اللّهِ شَیْئاً و أُولَـئِکَ هُمْ وَقودُ النَّارِ. 

یقیناً اموال و فرزندان کافران هرگز چیزى از [عذاب] خدا را از آنان برطرف نمى‏کند؛ و اینانند که هیزم آتش‏اند.10

کَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَالَّذینَ مِن قَبْلِهِمْ کَذَّبوا بِآیاتِنا فَأَخَذَهُمُ اللّهُ بِذُنوبِهِمْ وَاللّهُ شَدیدُ الْعِقابِ. 

[روشِ آنان] مانند روش فرعونیان و کسانى است که پیش از آنان بودند که آیات ما را تکذیب کردند، پس خدا هم آنان را به گناهانشان مؤاخذه کرد؛ و خدا سخت کیفر است.11

قُل لِلَّذینَ کَفَروا سَتُغْلَبونَ و تُحْشَرونَ إِلَى جَهَنَّمَ و بِئْسَ الْمِهادُ. 

به کافران بگو: به زودى شکست مى‏خورید و به سوى دوزخ محشور مى‏شوید، و آن بد آرامگاهى است.12

قَدْ کانَ لَکُمْ آیَةٌ فی فِئَتَیْنِ الْتَقَتا فِئَةٌ تُقاتِلُ فی سَبیلِ اللّهِ و أُخْرَى کافِرَةٌ یَرَوْنَهُم مِّثْلَیْهِمْ رَأْیَ الْعَیْنِ وَاللّهُ یُؤَیِّدُ بِنَصْرِهِ مَن یَشاءُ إِنَّ فی ذَلِکَ لَعِبْرَةً لَّأُوْلِی الأَبْصارِ. 

تحقیقاً براى شما در دو گروهى که [در جنگ بدر] با هم رو به رو شدند، نشانه‏اى بود، گروهى در راه خدا مى‏جنگیدند و گروه دیگر کافر بودند که اهل ایمان را به چشم خویش دو برابر مى‏دیدند. و خدا هر که را بخواهد با یارى خود تأیید مى‏کند؛ مسلماً در این عبرتى براى دارندگان بصیرت است.13

زُیِّنَ لِلنّاسِ حُبُّ الشَّهَواتِ مِنَ النِّساء وَالْبَنینَ وَالْقَناطیرِ الْمُقَنطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْخَیْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالأَنْعامِ وَالْحَرْثِ ذَلِکَ مَتاعُ الْحَیاةِ الدُّنْیَا وَاللّهُ عِندَهُ حُسْنُ الْمآبِ. 

عشق به خواستنى‏ها [که عبارت است] از زنان و فرزندان و اموال فراوان از طلا و نقره و اسبان نشاندار و چهارپایان و کشت و زراعت، براى مردم آراسته شده است؛ اینها کالاى زندگىِ دنیاست؛ و خداست که بازگشت نیکو نزد اوست.14

قُلْ أَؤُنَبِّئُکُم بِخَیْرٍ مِّن ذَلِکُمْ لِلَّذینَ اتَّقَوْا عِندَ رَبِّهِمْ جَنّاتٌ تَجْری مِن تَحْتِهَا الأَنْهارُ خالِدینَ فیها و أَزْواجٌ مُّطَهَّرَةٌ و رِضْوانٌ مِّنَ اللّهِ وَاللّهُ بَصیرٌ بِالْعِبادِ. 

بگو: آیا شما را به بهتر از این [امور] خبر دهم؟ براى آنان که پرهیزکارى پیشه کرده‏اند، در نزد پروردگارشان بهشت‏هایى است که از زیرِ [درختانِ] آن نهرها جارى است، در آنجا جاودانه‏اند و [براى آنان] همسرانى پاکیزه و خشنودى و رضایتى از سوى خداست؛ و خدا به بندگان بیناست.15