أَفَتَطْمَعُونَ أَن یُؤْمِنوا لَکُمْ و قَدْ کانَ فَریقٌ مِّنْهُمْ یَسْمَعونَ کَلامَ اللّهِ ثُمَّ یُحَرِّفُونَهُ مِن بَعْدِ ما عَقَلُوهُ وَهُمْ یَعْلَمونَ. امید دارید که آن سخت دلان به دین شما ایمان بیاورند؟ در حالى که گروهى از آنان همواره سخن خدا را می شنیدند و بعد از درک مفهومش آن را به دلخواه خود تغییر می دادند، در صورتى که می دانستند چه می کنند.75
و إذا لَقُواْ الَّذینَ آمَنوا قالوا آمَنّا و إذا خَلا بَعْضُهُمْ إلى بَعْضٍ قالوا أَتُحَدِّثُونَهُم بِما فَتَحَ اللّهُ عَلَیْکُمْ لِیُحآجُّوکُم بِهِ عِندَ رَبِّکُمْ أَفَلا تَعْقِلُونَ. و هنگامى که با مؤمنان دیدار کنند میگویند ما ایمان آوردیم. و چون با هم خلوت کنند به یکدیگر مىگویند آیا حقایقى را که خدا براى شما بیان کرده به مؤمنان میگویید تا با آنها در پیشگاه پروردگارتان بر شما استدلال کنند؟ آیا تعقّل نمیکنید؟76
أَ و لا یَعْلَمُونَ أَنَّ اللّهَ یَعْلَمُ ما یُسِرُّونَ و ما یُعْلِنونَ. آیا سخت دلان نمیدانند که خدا آنچه را پنهان میدارند و آنچه را آشکار میکنند میداند؟77
و مِنْهُمْ أُمِّیُّونَ لا یَعْلَمونَ الْکِتابَ إِلاّ أَمَانِیَّ و إِنْ هُمْ إِلاّ یَظُنّونَ. و گروهى از یهود که جاهل و بىسوادند غیر از تورات فعلى که جز بافته هاى دروغین عالمان آنان نیست نمیدانند و حال آن که فقط در مسیر گمان و خیال واهى قدم برمیدارند.78
فَوَیْلٌ لِّلَّذینَ یَکْتُبونَ الْکِتابَ بِأَیْدیهِمْ ثُمَّ یَقُولونَ هَـذا مِنْ عِندِ اللّهِ لِیَشْتَروا بِهِ ثَمَناً قَلیلاً فَوَیْلٌ لَّهُم مِّمّا کَتَبَتْ أَیْدیهِمْ و وَیْلٌ لَّهُمْ مِّمّا یَکْسِبونَ. پس واى بر کسانى که با دستهاشان نوشته اى را مینویسند سپس میگویند این از سوى خداست تا با این کار بهایى ناچیز به دست آورند. پس واى بر آنان از آنچه دستهاشان نوشت و واى بر آنان از آنچه به دست می آورند.79
و قالوا لَن تَمَسَّنَا النَّارُ إِلاّ أَیّاماً مَّعْدُودَةً قُلْ أَتَّخَذْتُمْ عِندَ اللّهِ عَهْداً فَلَن یُخْلِفَ اللّهُ عَهْدَهُ أَمْ تَقُولُونَ عَلَى اللّهِ ما لا تَعْلَمونَ. و گفتند آتش دوزخ جز چند روزى به ما نمىرسد. بگو آیا از نزد خدا پیمانى گرفتهاید؟ که هرگز خدا از آن پیمان تخلّف نخواهد کرد یا جاهلانه چیزى را به خدا نسبت میدهید؟80
بَلَى مَن کَسَبَ سَیِّئَةً وَأَحَاطَتْ بِهِ خَطِیـئَتُهُ فَأُوْلَـئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ. [نه چنین است که مىگویید] بلکه کسانى که مرتکب گناه شدند وآثار گناه، سراسر وجودشان را فرا گرفت، آنان اهل آتشند و در آن جاودانهاند.81
وَالَّذِینَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ أُولَـئِکَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ. و کسانى که ایمان آوردند و کارهاى شایسته انجام دادند، اهل بهشتاند و در آن جاودانهاند.82
و إِذْ أَخَذْنا میثاقَ بَنی إِسْرائیلَ لا تَعْبُدونَ إِلاّ اللّهَ و بِالْوَالِدَیْنِ إِحْساناً و ذِی الْقُرْبَى و الْیَتَامَى و الْمَسَاکینِ و قولوا لِلنّاسِ حُسْناً و أَقِیمُواْ الصَّلاةَ وَآتُواْ الزَّکاةَ ثُمَّ تَوَلَّیْتُمْ إِلاّ قَلِیلاً مِّنکُمْ و أَنتُم مِّعْرِضونَ. و یاد کنید زمانى که از بنی اسرائیل پیمان گرفتیم که جز خدا را نپرستید و به پدر و مادر و خویشان و یتیمان و مستمندان نیکى کنید و با مردم با خوش زبانى سخن گویید و نماز را بر پا دارید و زکات بپردازید. سپس همه شما جز اندکى از پیمان خدا روى گردانیدید و شما به طور عادت روى گردان هستید.83
و إِذْ أَخَذْنا مِیثاقَکُمْ لا تَسْفِکُونَ دِماءکُمْ و لاَ تُخْرِجونَ أَنفُسَکُم مِّن دِیارِکُمْ ثُمَّ أَقْرَرْتُمْ و أَنتُمْ تَشْهَدونَ. و یاد کنید هنگامى را که از شما پیمان گرفتیم که خون همدیگر را نریزید و یکدیگر را از خانه هاى خود آواره نکنید. سپس به پیمانتان اقرار کردید و بر آن هم گواهى میدهید.84
ثُمَّ أَنتُمْ هـؤلاءِ تَقْتُلونَ أَنفُسَکُمْ وَتُخْرِجونَ فَریقاً مِّنکُم مِّن دِیارِهِمْ تَظاهَرونَ عَلَیْهِم بِالإِثْمِ وَالْعُدْوانِ وَإِن یَأتُوکُمْ أُسارَى تُفادوهُمْ و هو مُحَرَّمٌ عَلَیْکُمْ إِخْراجُهُمْ. أَفَتُؤْمِنونَ بِبَعْضِ الْکِتابِ وَتَکْفُرونَ بِبَعْضٍ. فَما جَزاءُ مَن یَفْعَلُ ذالِکَ مِنکُمْ إِلاّ خِزْیٌ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا و یَوْمَ الْقِیامَةِ یُرَدّونَ إلى أَشَدِّ الْعَذابِ. و ما اللّهُ بِغافِلٍ عَمّا تَعْمَلونَ. باز این شما هستید که یکدیگر را میکشید و گروهى از خودتان را از خانه هایشان آواره میکنید و از روى گناه و تجاوز یکدیگر را بر ضد آنان یارى و کمک مىدهید. و اگر آنان در حال اسارت نزد شما آیند براى آزاد شدنشان فدیه میدهید در صورتى که آواره کردنشان بر شما حرام بود. آیا به بخشى از کتاب آسمانى ایمان می آورید و به بخشى دیگر کفر می ورزید (حرام بودن جنگ و آواره کردن را مردود میشمارید، و وجوب آزاد کردن همکیشان را از اسارت قبول میکنید)؟ پس کیفر کسانى از شما که چنین تبعیضى را روا میدارند جز خوارى و رسوایى در زندگى دنیا نیست و روز قیامت به سوى سخت ترین عذاب بازگردانیده می شوند و خدا از آنچه انجام میدهید بیخبر نیست.85
أُولَـئِکَ الَّذینَ اشْتَرَوُاْ الْحَیاةَ الدُّنْیا بِالآَخِرَةِ فَلا یُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذابُ و لا هُمْ یُنصَرونَ. اینان کسانى اند که زندگى زودگذر دنیا را به جاى آخرت خریدند. پس نه عذاب از آنان سبک شود و نه یارى شوند.86
و لَقَدْ آتَیْنا مُوسَى الْکِتابَ و قَفَّیْنا مِن بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ و آتَیْنا عِیسَى ابْنَ مَرْیَمَ الْبَیِّناتِ وَأَیَّدْناهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ أَفَکُلَّما جاءَکُمْ رَسولٌ بِما لا تَهْوَى أَنفُسُکُمُ اسْتَکْبَرْتُمْ فَفَرِیقاً کَذَّبْتُمْ و فَرِیقاً تَقْتُلونَ. و یقیناً ما به موسى کتاب دادیم و پس از او پیامبرانى به دنبال هم فرستادیم و به عیسى بن مریم دلایل روشن و آشکار عطا نمودیم و او را به وسیله روح القدس توانایى بخشیدیم. پس چرا هرگاه پیامبرى آیین و احکامى که مطابق هوا و هوستان نبود براى شما آورد سرکشى کردید؟ پس گروهى را تکذیب نمودید و گروهى را می کشتید.87
و قالوا قُلوبُنا غُلْفٌ بَل لَّعَنَهُمُ اللَّه بِکُفْرِهِمْ فَقَلِیلاً مّا یُؤْمِنونَ. و گفتند دلهاى ما در غلاف و پوشش است که سخن تو را
نمیفهمیم. ولى چنین نیست که مىگویند بلکه خدا به سبب کفرشان آنان را از رحمتش دور کرده. پس اندکى ایمان می آورند.88
و لَمّا جاءهُمْ کِتابٌ مِّنْ عِندِ اللّهِ مُصَدِّقٌ لِّما مَعَهُمْ وَکانُواْ مِن قَبْلُ یَسْتَفْتِحُونَ عَلَى الَّذِینَ کَفَرواْ فَلَمّا جاءهُم مّا عَرَفوا کَفَروا بِهِ فَلَعْنَةُ اللَّه عَلَى الْکافِرِینَ. و هنگامى که براى آنان از سوى خدا کتابی آمد که تصدیق کننده توراتى است که با آنان است و همواره پیش از نزولش به خودشان مژده پیروزى بر کافران می دادند پس زمانى که قرآن نزد آنان آمد به آن کافر شدند. پس لعنت خدا بر کافران باد.89
قالَ إِنَّهُ یَقولُ إِنَّها بَقَرَةٌ لا ذَلولٌ تُثیرُ الأَرضَ و لا تَسْقِی الْحَرْثَ مُسَلَّمَةٌ لا شِیَةَ فیها قالوا الآنَ جِئْتَ بِالْحَقِّ فَذَبَحوها و ما کادوا یَفْعَلُونَ.
گفت او میگوید گاوى است که نه رام است تا زمین را شخم زند و نه زراعت را آبیارى نماید. از هر عیب و نقصى سالم است و رنگى مخالف رنگ اصلى در آن نیست. گفتند اکنون حق را براى ما آوردى. پس آن را ذبح کردند در حالى که نزدیک بود فرمان خدا را اجرا نکنند.71
و إذْ قَتَلْتُمْ نَفْساً فَادّارَأْتُمْ فیها و اللّهُ مُخْرِجٌ مّا کُنتُمْ تَکْتُمُونَ.
و یاد کنید هنگامى که کسى را کشتید و درباره قاتل او به نزاع و ستیز برخاستید. و خدا آشکار کننده چیزى است که پنهان مىداشتید.72
فَقُلْنَا اضْرِبوهُ بِبَعْضِها کَذلِکَ یُحْیِی اللّهُ الْمَوْتَى و یُرِیکُمْ آیاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ.
پس گفتیم پارهاى از آن گاو ذبح شده را به مقتول بزنید تا زنده شود و قاتل را معرفى کند. خدا مردگان را این گونه زنده می کند و نشانه هاى خود را به شما نشان می دهد تا بیندیشید.73
ثُمَّ قَسَتْ قُلوبُکُم مِّن بَعْدِ ذلِکَ فَهِیَ کَالْحِجارَةِ أَو أَشَدُّ قَسْوَةً وَإنَّ مِنَ الْحِجارَةِ لَما یَتَفَجَّرُ مِنْهُ الأَنْهارُ وَإنَّ مِنْها لَما یَشَّقَّقُ فَیَخْرُجُ مِنْهُ الْماءُ وَإنَّ مِنْها لَما یَهْبِطُ مِنْ خَشْیَةِ اللّهِ و مَا اللّهُ بِغافِلٍ عَمّا تَعْمَلُونَ.
سپس دلهاى شما بعد از آن معجزه سخت شد بسان سنگ یا سختتر از آن. و برخی سنگها هست که از آن نهرها میجوشد و برخی از سنگها میشکافد و آب از آن بیرون می آید، و پاره اى از آنها از ترس خدا از بلندى سقوط مىکند و خدا از آنچه انجام می دهید غافل نیست 74
قالوا ادْعُ لَنا رَبَّکَ یُبَیِّن لّنَا ما هِیَ قالَ إِنَّه یَقُولُ إِنَّها بَقَرَةٌ لا فارِضٌ وَلا بِکْرٌ عَوانٌ بَیْنَ ذالکَ فَافْعَلوا ما تُؤْمَرونَ.
گفتند از پروردگارت بخواه براى ما بیان کند که آن گاو چگونه گاوى است؟ گفت او میفرماید که آن گاوى است نه پیر و از کارمانده، نه جوان نارسیده، بلکه گاوى میان این دو است. پس آنچه را به آن فرمان داده اند انجام دهید. 68.
قَالوا ادْعُ لَنا رَبَّکَ یُبَیِّن لَّنا ما لَوْنُها قالَ إِنَّهُ یَقولُ إِنّها بَقَرَةٌ صَفْراءٌ فَاقِـعٌ لَّوْنُها تَسُرُّ النّاظِرینَ.
گفتند از پروردگارت بخواه که براى ما توضیح دهد رنگش چگونه است. گفت خدا میگوید گاوى زرد با رنگ روشن است که بینندگان را شاد و مسرور میکند. 69
قالوا ادْعُ لَنا رَبَّکَ یُبَیِّن لَّنا ما هِیَ إِنَّ البَقَرَ تَشابَهَ عَلَینا وَإِنّا إِن شاء اللّهُ لَمُهْتَدُونَ.
گفتند از پروردگارت بخواه براى ما بیان کند که آن گاو چه گاوى است؟ زیرا برای ما با گاوهای دیگر اشتباه می‌شود. و اگر خدا بخواهد به شناخت آن هدایت خواهیم شد.70